Ban Quý tế Đình Thần Thanh Trung

Lễ cúng Kỳ Yên tại Đình Thần Thanh Trung không chỉ là lễ hội mang ý nghĩa tâm linh, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, dân giàu nước mạnh, mà còn là ngày hội tôn vinh những nét đẹp văn hóa truyền thống của những tiền nhân đã khai hoang mở đất nói riêng và của người dân vùng Nam Bộ từ bao đời nay nói chung.

Lễ hội Kỳ Yên là nghi thức cầu mong cho “mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an”. Tuỳ theo phong tục từng địa phương mà lễ cúng sẽ được quy định cụ thể ngày giờ, vị trí và quy mô khác nhau. Tuy nhiên, thông thường thì mỗi Lễ Kỳ Yên phải được tổ chức trang nghiêm tại một ngôi đình, chùa, miếu. Thời gian kéo dài khoảng 3 ngày, bao gồm 2 phần lễ và phần hội.

Trao tặng 140 phần quà cho bà con có hoàn cảnh khó khăn

Ông Lâm Đạo Thế chia sẻ, đoàn thiện nguyện gồm các nghệ sĩ, nhà hảo tâm về cúng Lễ Kỳ Yên, đồng thời trao tặng 140 phần quà đến tận tay các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn xã Hưng Khánh Trung B, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.

140 phần quà được đóng góp từ các nghệ sĩ và các nhà hảo tâm

“Hoạt động này không chỉ mang lại niềm vui, niềm hy vọng cho những người được nhận quà mà còn là một thông điệp ý nghĩa gửi đến cộng đồng, đó là tinh thần sẻ chia, giúp đỡ những người gặp khó khăn. Chương trình trao tặng quà cũng là một hoạt động ý nghĩa mà đoàn thiện nguyện đã thực hiện để chia sẻ, hỗ trợ và giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn trong nhiều năm qua tại nhiều địa phương. Đây là một cách để đóng góp vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng và khẳng định tinh thần gắn kết, sẻ chia”.

Các nghệ sĩ cùng nhà hảo tâm tại Lễ Kỳ Yên tại Đình Thần Thanh Trung

Nam nghệ sỹ chuông vàng vọng cổ Lê Minh Hảo cho biết, là người con của quê hương Bến Tre, nên mỗi dịp Lễ Kỳ Yên tôi đều rủ các anh em nghệ sĩ và các nhà hảo tâm như: Nghệ sĩ ưu tú Thu Vân, nghệ sĩ Thanh Nhường, nghệ sĩ Trịnh Ngọc Huyền, nghệ sĩ Võ Ngọc Huyền, nghệ sĩ Lý Thùy Dương, v.v và các nhà hảo tâm như Lâm Đạo Thế, Lâm Đạt, Trần Cường, v.v phối hợp cùng UBND xã tổ chức phát quà cho người dân có hoàn cảnh khó khăn, tổ chức chương trình văn nghệ nhằm nhằm góp vui cho bà con địa phương tại Lễ hội.

Người dân có hoàn cảnh khó khăn nhận quà

Nguồn gốc hình thành lễ hội Kỳ Yên Bến Tre

Lễ hội Kỳ Yên đã có mặt từ rất lâu trong tín ngưỡng thờ thần của người Việt Nam nói chung và bà con xứ dừa Bến Tre nói riêng. Khi người Việt di dân đến phương Nam để khẩn hoang, lập ấp đã phải đương đầu với vô vàn khó khăn cùng các hiểm họa khôn lường. Lúc bấy giờ, để cầu mong cuộc sống bình yên, ấm no, những người dân ở Nam Bộ thường làm lễ cúng bái, cầu an tại các ngôi đình, đặt trọn niềm tin của mình vào các vị thánh thần. Dần về sau, tập tục này đã phát triển thành lễ hội Kỳ Yên như hiện nay. Lễ hội Kỳ Yên Bến Tre nhìn chung cũng mang những nét tương đồng với các tỉnh thành khác, tuy nhiên vẫn thể hiện được màu sắc văn hóa đặc trưng ở xứ dừa.

Ý nghĩa của lễ hội Kỳ Yên Bến Tre

Lễ hội Kỳ Yên Bến Tre là ngày giỗ hội của làng với mục đích chính là tế bái thần Thành hoàng để cầu mong quốc thái dân an, thôn xóm thịnh vượng, cuộc sống no ấm và cũng là ngày người dân trong làng cùng nhau họp mặt bàn chuyện, vui chơi. Bên cạnh đó, lễ hội tại Bến Tre này còn là dịp để những người làm vườn giới thiệu loại trái cây mới hoặc người làm ruộng chia sẻ các giống nếp ngon qua tài nấu ăn, thổi xôi của chị em phụ nữ trong vùng.

Hiện nay, lễ hội Kỳ Yên Bến Tre được tổ chức tại hơn 100 ngôi đình ở khắp các huyện trên địa bàn tỉnh. Theo lời người dân địa phương, lễ hội Kỳ Yên Bến Tre diễn ra hai lần trong năm, lần thứ nhất là vào dịp thượng điền (trung tuần tháng 11, tháng 12 âm lịch) còn lần thứ hai vào dịp hạ điền (trung tuần tháng 3, tháng 4 và tháng 5 âm lịch). Lễ hội thường kéo dài 3 ngày và lúc này mọi người trong làng sẽ tạm gác lại công việc của mình để cùng tham dự.

Lễ hội Kỳ Yên bao gồm hai phần chính là phần lễ và phần hội

Phần lễ được cử hành hết sức long trọng và trang nghiêm tại chính ngôi đình thờ thần của làng. Trong phần lễ bao gồm nhiều nghi thức như rước Sắc thần về đình, thay khăn, dâng hương, dâng trà, dâng rượu, đọc bài văn tế và cảm tạ thần Thành Hoàng, các Tiền hiền, Hậu hiền cùng các vị thần Hổ, thần Nông, ông Nam Hải, bà Ngũ Hành… đã che chở, phù hộ cho dân làng có cuộc sống no đủ, hạnh phúc. Những người thực hiện tế lễ hoặc tham gia vào các nghi thức tế lễ đều là bậc cao niên, các vị chức sắc hoặc người có uy tín, được bà con trọng vọng trong cộng đồng.

Toàn bộ nghi thức trong phần lễ đều được tiến hành lần lượt dưới sự điều phối chặt chẽ của người thủ xướng. Cùng với đó còn có một đội học trò lễ gồm những người mặc áo, đội mũ và mang hài theo kiểu học sinh tú tài ngày trước. Trong suốt thời gian tiến hành các nghi thức thì đội học trò lễ sẽ phụ trách biểu diễn dâng lễ vật theo tiết tấu của dàn nhạc với điệu bộ vô cùng thuần thục. Ngoài ra, trong lễ Túc yết còn có thêm bốn cô đào cùng hát mừng thần Thành Hoàng bổn cảnh trong lúc dâng rượu.

Phần hội thường sẽ diễn ra các chương trình múa rồng, múa lân cùng nhiều trò chơi dân gian sôi nổi. Người dân đến với lễ hội Kỳ Yên Bến Tre ngoài việc cầu phước và tài lộc còn cùng nhau ôn lại truyền thống vẻ vang của ông cha ta thời khai hoang, lập ấp. Đồng thời, trong những ngày này bạn còn có hội chiêm ngưỡng các chương trình văn hóa, nghệ thuật ấn tượng như hát bội, cải lương…

Trong phần hội của lễ Kỳ Yên, hát bội được xem là hoạt động nổi bật nhất, không chỉ mang mục đích giải trí thông thường mà còn mang nội dung riêng biệt nhằm truyền tải đạo lý, quan niệm tốt đẹp. Chính vì vậy, tất cả các vở tuồng thường sẽ có nội dung như trung thắng nịnh, chính thắng tà và khép lại bằng màn tôn vương hoặc tôn soái. Một điểm đặc trưng của các vở hát bội trong lễ Kỳ Yên là ít bi ai, đau thương và kết thúc có hậu. Những vở tuồng thường xuyên được chọn biểu diễn là San Hậu, Tiết Nhơn Quý, Phàn Lê Huê, Thần nữ dâng ngũ linh kỳ, Sát Thát, Trần Bình Trọng…