Một cụ bạn liền nói: “Sao mà cụ giống tôi thế. Con trai tôi phát bệnh thần kinh lúc 20 tuổi. Tôi cứ nghĩ bệnh tình cháu qua loa, chỉ cần uống dăm ba chén thuốc dân gian là khỏi. Đâu ngờ 20 năm sau cơn bệnh mới phát mạnh. Thế là cả hai bố con cùng vào bệnh viện, già chăm trẻ. Rõ là “thiên yểm chi” (trời hại mình).

Một bạn già khác lắc đầu, bày tỏ sự không chấp nhận cách đổ lỗi cho trời “thiên yểm chi”. Cụ phân giải: “Những lúc gặp điều mình không muốn, nhiều người thường trách trời. Nhưng người ở lứa tuổi U100 thường không thế, bởi từng chứng kiến “trời không cho ai tất cả, cũng không lấy đi của ai tất cả” và tự lượng định “nhìn lên thì mình chẳng bằng ai, nhưng nhìn xuống lại thấy chưa ai bằng mình”.

Ảnh minh hoạ

Thấy hai cụ từng chăm sóc con ốm gật đầu tỏ vẻ yên lòng, một cụ nữa động viên thêm bằng kể câu chuyện về vị tướng De Gaulle - một người được Nhân dân Pháp đánh giá là tài ba và hoàn hảo nhưng lại có người con bị bệnh tâm thần. Có không ít người nghĩ rằng người tài vẫn gặp bất hạnh hoặc người tài mà gặp bất hạnh mới là người hoàn hảo. Bởi theo kinh thánh: “Ưu điểm và nhược điểm, cái được và cái mất luôn gắn bó với vận mệnh của mỗi con người”.

Cụ bạn còn kể thêm chuyện tượng Nữ thần xinh đẹp Venus ở Hy Lạp được trưng bày tại Louvre ở Paris thủ đô nước Pháp. Bức tượng được tìm thấy ở đảo Milos từ những mảnh vỡ rồi ghép lại nhưng tiếc thay bị thiếu hai cánh tay. Song, từ thiếu sót nghiêm trọng đó, bức tượng đã nhận được một vẻ đẹp huyền bí khác. Rồi cụ kết luận: “Như vậy là không hoàn hảo cũng có những yếu tố tích cực của riêng nó”.

Những câu chuyện được kể khiến các cụ cảm thấy thú vị. Đêm đến, nằm vắt tay qua trán, cụ chủ nhà suy tư nhiều điều. Trên đời không ít người có cuộc sống thành đạt về sự nghiệp, nhưng lại buồn tẻ về con cái. Bạn bè, đồng môn, đồng nghiệp mình cũng vậy, người được điều này thì thiếu điều kia. Với bản thân, cụ làm phép tính cộng rồi phép tính trừ và nhận được đáp số là cả chặng đường trên 80 năm niềm vui nhỉnh hơn nỗi buồn, điều được nhỉnh hơn điều mất. Bản thân và gia đình luôn theo nhịp thăng trầm của đất nước, mà nhịp thăng vượt lên nhịp trầm.

Cụ bất giác nở nụ cười, thầm phục Nguyễn Du thiên tài đã nhận định về ông Trời: Có đâu thiên vị người nào/ Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai, rồi đi vào giấc ngủ ngon lành lúc nào không biết.