Ông bà tôi vô cùng phấn khởi. Ông bảo bà chỉ đạo các cháu làm cỗ, còn ông mặc áo dài the khăn xếp, sắp xếp lại bàn thờ, chuẩn bị cho việc lễ Tổ thật trang nghiêm. Ông nói với mọi người: “Nhà ta nhờ phúc ấm Tổ đường phù hộ nên con cháu ngày càng giỏi giang, đỗ đạt làm rạng danh gia tộc, xứng danh con cháu cụ Lý, cụ Bá nhà ta”.

Khi buổi liên hoan đại gia đình vừa kết thúc, bác cả có ý kiến với ông bà và ba mẹ tôi rằng: Bác muốn về quê xin lại mảnh đất các cụ có ngôi nhà 5 gian sân gạch, có vườn cây trước nhà, lấy chỗ thờ tự và đi về chăm sóc phần mộ các cụ tổ tiên. Ý kiến của bác cả đột ngột và bất ngờ khiến ông bà cũng như ba mẹ tôi nói sao cho phải.

Ảnh minh họa

Cụ nội tôi là người danh giá, từ xưa đã có nhà cao cửa rộng, ruộng lắm vườn nhiều, có cái ao to trước cửa làng hơn 3 sào Bắc Bộ. Từ năm 1961 vào hợp tác xã nông nghiệp, ao đó được công hữu và trả hoa màu bằng thóc mỗi vụ. Đến năm 1988, hợp tác xã bán thanh lí, hộ nào muốn chuộc lại phải nộp tiền vào mua lại, có hoá đơn là toàn quyền sở hữu. Năm 2019, thành phố đầu tư mở con đường cao tốc chạy qua rìa làng, thế là cả làng đều có mặt đường, sầm uất như phố thị. Cái ao nhà tôi dự án mở đường chạy qua gần hết, số tiền được đền bù tới gần 2 tỉ đồng.Từ đây giá đất ở và giá đất ruộng canh tác cứ tăng vùn vụt. Xưa kia vùng đất này thuộc vùng đồng “chiêm khê mùa thối”, chỉ cấy được một vụ.

Ông tôi là bộ đội nghỉ hưu đã gần chục năm; bà tôi là giáo viên cấp II cũng nghỉ hưu sau ông một năm. Cả hai ông bà sống chung với ba mẹ tôi. Ông bà tôi có 3 người con trai: Bác cả làm giám đốc Công ty thương mại xuất nhập khẩu, gia đình khá giả sống ở Hà Nội, vợ con của bác cả rất thành đạt. Bác hai đi bộ đội hi sinh ở chiến trường Campuchia năm 1978. Ba tôi là con út, khi 2 tuổi ba tôi bị sốt cao co giật, nên trí nhớ không được nhanh nhẹn, học hết cấp II đã nghỉ ở nhà làm ruộng và chăm sóc ông bà.

Cuộc sống gia đình tôi đang yên ấm bỗng bị xáo trộn, việc bác cả đòi xin lại mảnh đất có nhà thờ, ngôi nhà 5 gian lợp ngói ta, cửa bức bàn, ngôi nhà cổ duy nhất còn tồn tại ở làng cho đến ngày nay. Hiện tôi đang công tác trong quân đội, phục vụ tại ngũ nên chuyện đất đai cũng chẳng màng gì. Nhưng ba mẹ tôi cương quyết không đồng ý. Bởi khi xưa ông bà với bác cả và ba tôi đã làm giấy văn tự trao cho ba mẹ tôi quyền sử dụng nhà đất và phụng dưỡng ông bà cho tới lúc qua đời. Ý kiến ấy do chính bác cả đề xuất, và bác cả nói: “Việc giao cho ba mẹ tôi trông nom hương khói thờ cúng tổ tiên và chăm sóc cha mẹ già là phù hợp nhất”. Bác còn đi công chứng cho mỗi nhà một bản.

Từ ngày có con đường chạy qua làng, cuộc sống nông thôn quê tôi có nhiều biến động, việc sản xuất nông nghiệp rất thuận tiện cơ giới, các dự án doanh nghiệp mọc lên như nấm, buôn bán giao thương rất thuận lợi. Đất đai có giá bao nhiêu thì tình thân hạ xuống bấy nhiêu. Sự căng thẳng tình cảm giữa bác cả với ông bà và ba mẹ tôi lên tới đỉnh điểm: Gia đình bác cả nêu ra ý kiến xin lại mảnh đất nhà thờ chưa được mọi người chấp thuận, vì vậy gia đình bác cả tuyên bố sẽ từ bỏ quê hương và mọi người thân trong gia đình!

Bà tôi rơm rớm nước mắt không biết nói sao cho vừa ý hai con, ông tôi buồn phiền nghĩ nát cả óc, chỉ thấy ông thở dài ngao ngán! Ông nghĩ đi, nghĩ lại thấy bác cả nói cũng có lí, xưa nay việc thờ cúng ông bà tổ tiên phải là ngành trưởng mới hợp với đạo lí và phong thủy. Trong sâu thẳm lòng ông vẫn canh cánh nhớ tới câu tục ngữ: “Trưởng bại ông vải vong”. Nhưng khổ nỗi xưa kia chưa có con đường mới chạy qua làng thì nó đùn đẩy cho em để trốn tránh trách nhiệm. Giờ thì văn tự đã kí kết rồi… biết sao bây giờ?

Chuyện bác cả về quê đòi đất xôn xao cả làng. Ông tôi không ngờ tâm tính bác cả lại quay ngoắt như thế! Để gia đình yên ấm, nhiều đêm ông dùng lời hay, lẽ phải khuyên giải ba mẹ tôi để thấu hiểu nhiều hơn lòng dạ ông bà và ghi nhận tấm lòng hiếu thảo của ba mẹ tôi. Để vui lòng ông bà, ba mẹ tôi chấp thuận chia đất cho bác cả.

Khi chuyện chia đất ổn thỏa, ông gọi bác cả về tiếp quản phần đất có ngôi nhà cổ, đảm nhiệm việc thờ cúng tổ tiên mãi mãi. Ba mẹ tôi làm ngôi nhà mới ở phần đất ao còn lại trước cửa làng. Cảm động trước nghĩa cử của ba mẹ tôi, bác cả đã rút cuốn sổ tiết kiệm hơn 300 triệu đồng ủng hộ. Ông bà tôi còn chút vốn liếng riêng cũng trao tất cho ba mẹ tôi, vì là người có công chăm sóc phụng dưỡng cha mẹ già tới hết đời.

Công việc gia đình giải quyết ổn thỏa, ông tôi lại tiếp tục tham gia công tác cựu chiến binh, sinh hoạt câu lạc bộ thơ của làng; bà tôi thì sinh hoạt câu lạc bộ dưỡng sinh người cao tuổi. Không khí gia đình tôi đã vui vẻ như xưa, lại đầy ắp tiếng nói, tiếng cười của bà con làng xóm đến thăm hỏi chúc mừng cho gia đình ông bà tôi và các cháu, nhân ngày ông bà tổ chức đám cưới Bạc, kỉ niệm 50 năm ngày cưới của ông bà.