Trong những năm qua, xác định ý nghĩa và tầm quan trọng của Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở cơ sở (Quỹ) đối với hoạt động và phong trào chung của Hội, góp phần thực hiện Chương trình Hành động Quốc gia về NCT đến năm 2030, Hội NCT tỉnh đã tập trung hướng dẫn các cấp Hội đẩy mạnh Chương trình “NCT tham gia xây dựng, phát triển Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở cơ sở”.

Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT Việt Nam cùng các nhà tài trợ tặng quà tri ân NCT có công với cách mạng tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

Theo báo cáo từ các cấp Hội, năm 2020, toàn tỉnh có 148 xã, phường, thị trấn có Quỹ Chăm sóc và Phát vai trò NCT ở cơ sở, tổng số Quỹ thu được 5,2 tỉ đồng, bình quân 35 triệu đồng/xã. Năm 2021, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nguồn thu Quỹ giảm, 148 Quỹ cơ sở, số thu 3,64 tỉ đồng, bình quân 24,6 triệu đồng/xã. Năm 2022, toàn tỉnh có 148 Quỹ cơ sở, số thu 4,41 tỉ đồng, bình quân 29,8 triệu đồng/xã. Như vậy, trong 3 năm qua, tổng số Quỹ thu được 13,25 tỉ đồng, bình quân mỗi xã thu 29,8 triệu đồng/năm. Một số xã có Quỹ cao như xã Liên Trường (huyện Quảng Trạch) số dư Quỹ 220 triệu đồng; phường Nam Lý (TP Đồng Hới) số dư 1,1 tỉ đồng; các xã Phong Tủy, Liên Thủy, Thái Thủy (huyện Lệ Thủy) có số dư Quỹ cao.

Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở cơ sở phần lớn do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp xã làm Trưởng ban Quản lí Quỹ; kế toán, thủ quỹ do kế toán, thủ quỹ của UBND xã kiêm nhiệm. 100% số Quỹ đã xây dựng Quy chế quản lí và sử dụng Quỹ đúng mục đích. Tuy vậy, do điều kiện kinh tế xã hội của tỉnh còn nhiều khó khăn nên số Quỹ thu hằng năm còn thấp, bình quân mỗi xã thu 29,8 triệu đồng/năm. Phần lớn cơ sở số Quỹ thu được đều chi hết trong năm cho các hoạt động chăm sóc, phát huy vai vai trò NCT, rất ít cơ sở còn tồn Quỹ chuyển sang năm sau.

Nguồn Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT huyện Lệ Thủy góp phần thúc đẩy phong trào văn hóa, thể thao NCT

Song song với chỉ đạo thực hiện Chương trình “NCT tham gia xây dựng, phát triển Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở cơ sở”, Hội NCT các huyện, thị xã, thành phố đã tích cực tham mưu, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương để xây dựng Quỹ cấp huyện. Đến nay đã có 4/8 huyện, thị xã đã xây dựng được Quỹ, trong đó 3 huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh, Quảng Trạch được cấp ủy, chính quyền địa phương cho phép trích 1 ngày lương của cán bộ, công chức, viên chức và huy động xã hội hóa từ các hộ kinh doanh trên địa bàn. Kết quả, trong giai đoạn 2020 - 2022, Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT 4 huyện, thị xã có 1,177 tỉ đồng, góp phần tích cực hỗ trợ các hoạt động của Hội và phong trào NCT trên địa bàn.

Ông Đinh Minh Thử, Trưởng BĐD Hội NCT tỉnh Quảng Bình cho biết: Ngay từ năm 2012, Hội NCT tỉnh đã có Tờ trình số 08 ngày 20/9/2012 gửi UBND tỉnh xin chủ trương phát động ủng hộ Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT nhân Ngày Quốc tế NCT (01/10) và hằng năm đều xin chủ trương, xây dựng kế hoạch huy động Quỹ nhân các dịp Ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6), Ngày Quốc tế NCT (1/10) và Tháng hành động vì NCT Việt Nam.

Liên hoan tiếng hát NCT tỉnh Quảng Bình năm 2023

Ngày 2/7/2012, Ban chỉ đạo cuộc vận động “Toàn xã hội chăm sóc và phát huy vai trò NCT” tỉnh do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban đã ban hành Kế hoạch số 82 về việc thành lập Quỹ cấp huyện, thành phố, thị xã và cấp xã, phường, thị trấn. Ngày 4/5/2015, Văn phòng UBND tỉnh có Công văn số 786 gửi Sở Nội vụ tỉnh Quảng Bình về việc lập Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT tại các đơn vị hành chính cấp xã.

Với sự tham mưu tích cực của Hội, trong những năm qua cấp ủy, chính quyền các địa phương đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác xây dựng Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT cấp huyện và cấp xã. Trong đó có 4/8 huyện, thị xã, thành phố có văn bản chỉ đạo của Thường vụ Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy; có 8/8 huyện, thị, thành phố có văn bản chỉ đạo của HĐND, UBND về việc xây dựng và phát triển Quỹ tại các đơn vị hành chính cấp xã. Tại cấp xã có 96/148 xã có văn bản chỉ đạo của Đảng ủy xã (65% số xã); 123/148 xã có Nghị quyết của HĐND xã (83% số xã), 151/151 xã có văn bản chỉ đạo của UBND cấp xã (100%).

Mô hình hội viên NCT làm kinh tế giỏi tỉnh Quảng Bình

Cũng theo ông Đinh Minh Thử, quá trình xây dựng, phát triển Quỹ theo Nghị định 93 của Chính phủ đã có nhiều thuận lợi như được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp của Mặt trận và các ngành ở địa phương, được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân, cộng đồng, xã hội, nên việc triển khai phát động, ủng hộ Quỹ thực hiện hiệu quả và đồng bộ. Hội NCT các cấp tích cực tham mưu, chủ động, sáng tạo với nhiều hình thức triển khai đa dạng, phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế của địa phương; việc thu, chi quỹ được thực hiện công khai, minh bạch, đảm bảo quy định của pháp luật hiện hành.

Tuy nhiên, điều kiện kinh tế của một số vùng, miền trong tỉnh còn khó khăn nhất là vùng miền núi, vùng dân tộc ít người nên việc huy động toàn xã hội đóng góp Quỹ hạn chế, nhiều xã mức thu thấp không đủ chi cho các hoạt động NCT của địa phương. Việc thành lập và phát triển Quỹ chưa có sự chỉ đạo, hướng dẫn thống nhất của chính quyền từ trung ương đến cơ sở, vì vậy tùy theo sự vận dụng và điều kiện cụ thể của từng địa phương nên có nơi thu bằng thóc, có nơi thu tiền và mức thu không thống nhất.

Đề nghị Trung ương Hội nghiên cứu đề xuất với Bộ Nội vụ tham mưu cho Chính phủ xây dựng Đề án xây dựng và phát triển Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT theo hướng đặc thù với sự hỗ trợ nguồn Quỹ ban đầu của Nhà nước và quy định mức đóng góp hằng năm thống nhất trong cả nước. Đồng thời Trung ương Hội nên có sơ kết, tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm, phổ biến các cách làm hay, có hiệu quả của các địa phương để các cấp Hội học tập nhân rộng và nâng cao số lượng, chất lượng Quỹ trong cả nước.