Với quan điểm tối đa hóa các hoạt động ngoại giao, tại mỗi điểm dừng chân, Ngoại trưởng Jaishankar đã hội kiến lãnh đạo từng nước, có các cuộc gặp song phương với những người đồng cấp cùng các bộ trưởng chủ chốt của 3 nước chủ nhà, từ tài chính, thương mại, quốc phòng đến công nghệ thông tin… Trong các cuộc gặp, nhà ngoại giao Ấn Độ đặc biệt quảng bá những thế mạnh của đất nước về chất bán dẫn, không gian, năng lượng xanh, chuỗi cung ứng, quốc phòng, công nghệ thời đại mới…

Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar.

Các điểm dừng chân trong lịch trình công du Đông Nam Á lần này của Ngoại trưởng Jaishankar có vị trí nhất định trong chính sách hướng Đông của New Delhi. Singapore và Malaysia là 2 trong số 4 quốc gia thành viên ASEAN đã kí các thỏa thuận đối tác chiến lược với Ấn Độ, trong đó Malaysia đã trở thành Đối tác chiến lược toàn diện của Ấn Độ từ năm 2015. Singapore đang là quốc gia điều phối quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ, trong khi Malaysia sẽ giữ cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2025. Vì thế, các chuyến thăm của Ngoại trưởng Jaishankar không chỉ góp phần mở rộng hợp tác song phương, hơn thế còn là cơ hội để New Delhi chia sẻ cụ thể hơn về chính sách, tầm nhìn đối với ASEAN nói riêng và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nói chung.

Đối với Ấn Độ, Singapore là một trong những đối tác lâu năm và đáng tin cậy nhất khu vực, đặc biệt về thương mại, đầu tư, quốc phòng, an ninh. Hai nước có hơn 20 cơ chế đối thoại và tập trận song phương thường xuyên. Singapore được xem là cửa ngõ để Ấn Độ vào ASEAN. Trong khi đó, với Malaysia, mối quan hệ giữa 2 nước có những bước thăng trầm; kim ngạch thương mại song phương đang nỗ lực vượt mốc 25 tỉ USD vào năm 2026. Với Philippines, hợp tác song phương giữa 2 nước có nhiều kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng với thỏa thuận được kí kết vào tháng 1/2022. Năm 2024 là kỉ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa 2 nước, do đó đây có thể là thời điểm phù hợp để nâng mối quan hệ song phương lên cấp độ đối tác chiến lược.

Được điều chỉnh từ chính sách “Hướng Đông” mà các chính phủ Ấn Độ đã theo đuổi từ năm 1991, chính sách Hành động hướng Đông đặt mục tiêu thúc đẩy quan hệ giữa Ấn Độ với các đối tác ở phía Đông đi vào thực chất, phục vụ tốt hơn các mục tiêu chiến lược của Ấn Độ trong thế kỉ XXI và định hình cấu trúc an ninh ở khu vực phía Đông Ấn Độ. ASEAN được xem là trụ cột trong chính sách này cũng như trong Sáng kiến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPOI) của Ấn Độ.

Trải qua nhiều thập kỉ, mối quan hệ ASEAN- Ấn Độ không ngừng phát triển và mở rộng mạnh mẽ hơn. Hai bên thể hiện sự tôn trọng đối với lợi ích của nhau, về nhu cầu phát triển cũng như vấn đề an ninh. Theo ông Datuk Ramesh Kodammal - đồng Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh ASEAN-Ấn Độ (AIBC), Ấn Độ đã cam kết kiên định đối với các chuẩn mực và nguyên tắc của ASEAN, phù hợp với tầm nhìn và ưu tiên chung của khu vực. Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng nỗ lực đóng góp vào việc duy trì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương bao trùm, ổn định, hòa bình, rộng mở và dựa trên luật lệ, phù hợp với Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP).

Chuyến công du 5 ngày của quan chức ngoại giao hàng đầu Ấn Độ đã nhấn mạnh cam kết của New Delhi trong việc tăng cường quan hệ song phương và thúc đẩy hợp tác khu vực ở Đông Nam Á. Xét theo quan điểm chiến lược, những nỗ lực tăng cường và mở rộng mối quan hệ đối tác giữa Ấn Độ và 3 quốc gia Đông Nam Á trên nói riêng và với ASEAN nói chung là vô cùng cần thiết trong bối cảnh biến động địa chính trị vẫn tiếp diễn ở khu vực và thế giới, đặc biệt khi Ấn Độ ngày càng nâng cao được uy tín và ảnh hưởng trên trường quốc tế…