Lạ thay, khi tiếp nhận văn bản “cầu cứu” của Cục THADS tỉnh Long An, lẽ ra phải thận trọng xem xét thì Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Long An lại sốt sắng hướng dẫn một số “hình thức đầu tư mới” hoàn toàn trái với Phán quyết Trọng tài. Điều này thể hiện: Vụ tranh chấp kéo dài hơn 1 thập niên đang được “lèo lái” sang một hướng khác, để Công ty Hồng Phát tiếp tục chịu “một cổ hai tròng”, kêu cứu trong tuyệt vọng…

Trụ sở Công ty Cổ phần địa ốc Hồng Phát

Bức xúc của chủ đầu tư

Sau khi kí Quyết định số 01/QĐ-CTHA ngày 1/10/2014 “thi hành án theo đơn yêu cầu của CPL”, cùng ngày, Cục trưởng Cục THADS tỉnh Long An Nguyễn Văn Gấu kí thông báo phân công Chấp hành viên Đỗ Văn Minh thi hành Quyết định này.

Ngày 13/11/2014, ông Minh tổ chức cuộc họp, có sự tham dự của đại diện Văn phòng UBND tỉnh Long An, Viện KSND, Sở KH&ĐT cùng một số cơ quan chức năng của tỉnh Long An.

Đại diện Công ty Hồng Phát trình bày, đã đầu tư thêm khoảng 34 triệu USD để phát triển Dự án nên hai bên cần ngồi lại để thoả thuận. Phía CPL không đề cập đến việc lập “Công ty liên doanh” mà yêu cầu Công ty Hồng Phát phải trả ngay cho CPL “phí trọng tài” 91.365,73 USD (do CPL đã nộp để có được Phán quyết Trọng tài), nếu không trả thì đề nghị Cục THADS tỉnh Long An cưỡng chế.

Ông Minh kết luận: Cục THADS tỉnh Long An sẽ có văn bản, quy định thời gian cụ thể để hai công ty tiếp tục thực hiện Thoả thuận khung. Về “phí trọng tài”, chậm nhất đến ngày 1/12/2014, Công ty Hồng Phát phải trả cho CPL, nếu không sẽ bị cưỡng chế.

Ngày 20/11/2014, ông Minh kí văn bản, ấn định trong 20 ngày, hai công ty phải thực hiện Quyết định số 01 và biên bản cuộc họp ngày 13/11/2014 cũng như phần Công ty Hồng Phát đã đầu tư thêm vào Dự án. Quá thời hạn mà hai bên không thỏa thuận được thì Cục THADS tỉnh Long An sẽ tổ chức thi hành theo Luật THADS.

Một góc Dự án do Công ty Hồng Phát đầu tư hàng trăm tỷ đồng mà lẽ ra chi phí phải do CPL bỏ ra

Ngày 10/12/2014, ông Minh kí tiếp Văn bản số 162/CTHA “không cho chuyển nhượng Quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát”, nội dung: “Công ty Hồng Phát phải nộp 91.365,73 USD “phí trọng tài” hoàn trả cho CPL. Để bảo đảm cho việc thi hành án, Cục THADS tỉnh Long An đề nghị Sở Tư pháp tỉnh; Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh; UBND huyện Đức Hòa; Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đức Hòa; Văn phòng Đăng ký Quyền sử dụng đất huyện Đức Hòa không xác nhận cho thế chấp, chuyển nhượng Quyền sử dụng đất thửa đất số 4, tờ bản đồ số 5 có diện tích 219.622m² của Công ty Hồng Phát”.

Cùng ngày 10/12/2014, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu ký văn bản mời đại diện các cơ quan chức năng tỉnh Long An và Ngân hàng Công thương, ngày 19/12/2014 đến khảo sát khu đất Dự án của Công ty Hồng Phát.

Ngày 25/12/2014, Chấp hành viên Đỗ Văn Minh kí Văn bản số 202/CTHA, nội dung: “Cục THADS tỉnh Long An thông báo cho Công ty Hồng Phát biết trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo này, Công ty Hồng Phát phải nộp 91.365,73 USD “phí trọng tài” để hoàn trả cho Công ty CPL. Qua thời gian trên, Công ty Hồng Phát không tự nguyện thi hành án, Cục THADS tỉnh Long An tiến hành thủ tục kê biên một phần Quyền sử dụng đất thửa số 4, tờ bản đồ số 5 có diện tích 219.622m² đủ để thi hành án phần “phí trọng tài” và các chi phí trong quá trình tổ chức thi hành án”.

Ngày 26/12/2014, Công ty Hồng Phát có văn bản nêu một loạt vấn đề bức xúc vì sự thiếu thiện chí của CPL trong việc đàm phán, thống nhất kí kết Hợp đồng liên doanh để thành lập Công ty liên doanh. Cụ thể, CPL chỉ chăm bẳm đòi “phí trọng tài”; không chấp nhận các khoản chi phí hợp lý mà Công ty Hồng Phát đã đầu tư để Dự án được tồn tại, phát triển, tránh bị thu hồi. Chưa hết, CPL còn yêu cầu phong tỏa toàn bộ 13 Quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát...

Chủ đầu tư chỉ ra việc kê biên thửa đất số 4 sẽ ảnh hưởng đến qui mô của Dự án, gây khó khăn trong đàm phán liên doanh theo Phán quyết Trọng tài. Do đó, Công ty Hồng Phát kiến nghị Cục THADS tỉnh Long An xem xét lại Văn bản số 202/CTHA; đồng thời yêu cầu CPL nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ đàm phán và thống nhất việc liên doanh với Công ty Hồng Phát, chậm nhất đến ngày 15/1/2015. Đối với Cục THADS TP Hồ Chí Minh, hủy bỏ ngay biện pháp ngăn chặn 13 Quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát.

Ngày 6/1/2015, Chấp hành viên của Cục THADS TP Hồ Chí Minh là ông Bùi Bắc kí Văn bản số 3433/CTHA “giải tỏa ngăn chặn tài sản”. Văn bản nêu rõ: “Ngày 9/12/2013 Cục THADS TP Hồ Chí Minh đã có Văn bản số 2709/CTHA (cũng do Chấp hành viên Bùi Bắc kí). Nay xét thấy việc ngăn chặn 232,66ha đất là không cần thiết, Cục THADS TP Hồ Chí Minh đề nghị quý cơ quan giải tỏa ngăn chặn đối phần đất trên”.

Cục THADS tỉnh Long An đã tổ chức cuộc họp giải quyết thi hành án vào sáng 7/1/2015, dưới sự chủ trì của Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu. Sau khi nghe các bên trình bày, ông Gấu kết luận: Yêu cầu hai công ty thực hiện đúng theo Phán quyết Trọng tài, thời gian thực hiện 30 ngày kể từ 7/1/2015, sau thời gian trên hai công ty có văn bản thông báo cho Cục THADS tỉnh Long An biết kết quả. Về “phí trọng tài”, yêu cầu Công ty Hồng Phát phải nộp.

Ngày 16/1/2015, Chấp hành viên Minh ký Văn bản số 253/CTHA, nội dung: “Căn cứ biên bản giải quyết thi hành án ngày 12/1/2015, Công ty Hồng Phát cam kết chậm nhất đến ngày 29/1/2015 sẽ chuyển đủ “phí trọng tài” 91.365,73 USD vào tài khoản của Cục THADS tỉnh Long An để hoàn trả cho CPL. Trên cơ sở cam kết của Hồng Phát, xét thấy việc ngăn chặn không còn cần thiết nữa, Cục THADS tỉnh Long An thu hồi Văn bản số 162/CTHA ngày 10/12/2014”…

Như vậy, sau hơn 2 năm, việc ngăn chặn toàn bộ 13 Quyền sử dụng đất, với 232,66ha của Công ty Hồng Phát mới được chấm dứt…

Văn bản ngăn chặn thửa đất và Văn bản thu hồi ngăn chặn đều do Chấp hành viên Đỗ Văn Minh kí

Rơi vào “mê cung”, càng làm càng …“lún” sai phạm (!)

Doanh nhân cao tuổi Trần Thị Việt Thanh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Hồng Phát, trình bày: Phán quyết Trọng tài lộ rõ vi hiến nhưng đã có hiệu lực thi hành nên Công ty Hồng Phát luôn tôn trọng và nghiêm túc thực hiện. Trong năm 2015, Công ty Hồng Phát gặp khó khăn về tài chính do trước đó đã đổ hết tiền bạc đầu tư vào Dự án (tương đương 34 triệu USD) để không bị thu hồi. Theo Thoả thuận khung, khoản đầu tư này phải do CPL góp nhưng họ đã “chạy làng” rồi bỏ tiền khởi kiện đến VIAC.

Công ty Hồng Phát đã trình bày trong nhiều cuộc họp cũng như có văn bản gửi Cục THADS tỉnh Long An nêu rõ việc Công ty Hồng Phát phải gánh cả phần trách nhiệm của CPL trong việc triển khai Dự án theo tiến độ đã được duyệt với khoản chi phí đầu tư rất lớn nên cần được xem xét trong thời điểm chủ đầu tư gặp khó khăn, có thể cấn trừ vào khoản tiền CPL góp khi Công ty liên doanh thành lập. Tuy nhiên, CPL quyết đòi “phí trọng tài”, còn Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu và Chấp hành viên Đỗ Văn Minh thì không xem xét.

Liên quan đến nội dung“thành lập Công ty liên doanh”, trong 5 tháng đầu năm 2015, Công ty Hồng Phát đã gửi hàng loạt văn bản kèm theo “Dự thảo Liên doanh” cho CPL nhưng không nhận được phúc đáp.

Tại cuộc họp “giải quyết việc thi hành án” ngày 29/5/2015, do ông Gấu chủ trì, đại diện Công ty Hồng Phát đề nghị “Cơ quan THADS có văn bản đề nghị Tòa án giải thích Phán quyết Trọng tài, hay kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm”.

Ông Gấu kết luận:“Đến nay hai bên vẫn không thống nhất được dự thảo của Hợp đồng liên doanh. Vấn đề này Cơ quan thi hành án ghi nhận, xem xét giải quyết theo quy định của Luật THADS. Vấn đề kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm, Cơ quan thi hành án ghi nhận đề nghị của Công ty Hồng Phát, xem xét theo thẩm quyền”.

Trong khi chờ ông Gấu “xem xét” thì một vấn đề mới phát sinh: Ngày 1/7/2015, Luật Đầu tư năm 2014 bắt đầu được áp dụng, có sự thay đổi so với Luật Đầu tư năm 2005 về các hình thức đầu tư. Cụ thể: Luật Đầu tư năm 2005 quy định rõ về hình thức đầu tư thành lập “Tổ chức kinh tế liên doanh giữa các nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài”. Tuy nhiên, Luật Đầu tư năm 2014 thì không còn hình thức đầu tư này. Như vậy, Phán quyết Trọng tài “3 sai”, thể hiện có vi Hiến, nay tiếp tục bị “kẹt cứng” bởi Luật Đầu tư mới, càng không thể thi hành.

Hơn ai hết, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu và Chấp hành viên Đỗ Văn Minh đã nhận rõ Phán quyết Trọng tài không thể thi hành. Với vai trò, trách nhiệm của mình, lẽ ra Cục trưởng Cục THADS phải kí ngay văn bản đề nghị VIAC và TAND TP Hồ Chí Minh giải thích rõ Phán quyết Trọng tài “vừa kì, vừa lạ” này hay đề nghị Sở KH&ĐT có ý kiến chuyên môn khi Luật Đầu tư năm 2014 đã có hiệu lực, không còn quy định về hình thức liên doanh kiểu “Hồng Phát - CPL”.

Không thi hành được Phán quyết Trọng tài nhưng Cục trưởng Gấu vẫn “ôm” chặt, không buông và cũng không cần giải thích hay hướng dẫn. Mãi đến ngày 9/8/2016, ông Gấu mới chủ trì cuộc họp “giải quyết việc thi hành án”, tham dự có đại diện Ban Nội chính Tỉnh ủy Long An, Viện KSND tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh…

Do việc thi hành án kéo dài quá lâu, Viện KSND tỉnh nêu rõ quan điểm: “Đề nghị hai công ty có thời hạn thực hiện Dự án liên doanh, nếu trường hợp thấy không thực hiện được thì nên thanh lý việc liên doanh”.

“Ôm” việc thi hành án gần 2 năm, Cục trưởng Gấu kết luận cho có: “Ghi nhận các ý kiến, yêu cầu của hai công ty hôm nay. Đề nghị hai công ty có thiện chí thực hiện Thỏa thuận khung theo Phán quyết Trọng tài”.

Sự thiện chí của Công ty Hồng Phát được đại diện Sở KH&ĐT khẳng định tại cuộc họp "giải quyết việc thi hành án" ngày 12/9/2017, do Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu chủ trì

Vụ việc rơi vào im lặng cho đến hơn một năm sau, Cục trưởng Gấu lại chủ trì cuộc họp “giải quyết việc thi hành án” ngày 12/9/2017 với sự tham dự của nhiều đại diện cơ quan chức năng của tỉnh Long An. Tại cuộc họp, Cục trưởng Gấu thông báo việc phân công Chấp hành viên Võ Văn Xuân trực tiếp tổ chức thi hành án. Trước đó, Chấp hành viên Minh được phân công nhưng tại các cuộc họp đều do ông Gấu chủ trì, không có ông Minh (!)

Cũng như lần họp trước, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu yêu cầu hai công ty có thiện chí phối hợp thực hiện liên doanh theo Phán quyết Trọng tài. Đến ngày 30/11/2017, hai công ty có thông báo kết quả thực hiện cho Cục THADS tỉnh Long An.

Chỉ 6 ngày được phân công, Chấp hành viên Võ Văn Xuân bất ngờ kí Văn bản số 525/CTHA ngày 18/9/2017 ngăn chặn toàn bộ 13 Quyền sử dụng đất với 232,66ha của Công ty Hồng Phát. Theo Chấp hành viên Xuân, ông kí văn bản này căn cứ vào biên bản cuộc họp “giải quyết việc thi hành án” ngày 12/9/2017. Trong khi biên bản này hoàn toàn không có nội dung “ngăn chặn 13 Quyền sử dụng đất”.

Ngày 10/1/2018, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu chủ trì cuộc họp “thống nhất việc thi hành án”. Sau khi nghe hai công ty trình bày, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu kết luận: “Rất mong hai Công ty có thiện chí thực hiện Thỏa thuận khung theo phương án đã chọn chậm nhất ngày 20/1/2018, nếu sớm hơn càng tốt (?!) Công ty Hồng Phát kiến nghị hủy bỏ ngăn chặn 13 Quyền sử dụng đất, Cục THADS tỉnh sẽ xem xét”.

Ngày 7/2/2018, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu tiếp tục chủ trì cuộc họp “thống nhất việc thi hành án” mà không cần sự có mặt của Chấp hành viên Võ Văn Xuân, người được Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu “tín nhiệm” phân công trực tiếp tổ chức thi hành án (?!)

Cũng như bao lần trước, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu “nhẹ nhàng” kết luận: “Hai công ty cố gắng thực hiện theo Thỏa thuận khung hạn chót đến hết ngày 5/3/2018. Ghi nhận lời trình bày của hai công ty về việc ngăn chặn 13 Quyền sử dụng đất, Cục THADS tỉnh có văn bản xin ý kiến chỉ đạo nghiệp vụ của Tổng cục THADS”.

Ngày 22/3/2018, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu tiếp tục chủ trì cuộc họp và lại tiếp tục kết luận “nhẹ nhàng”: Cuộc họp rất mong muốn hai công ty thoả thuận thực hiện Thỏa thuận khung. Cục THADS tỉnh ghi nhận ý kiến, yêu cầu của các đương sự và giải quyết theo quy định của Luật THADS (!?).

Ngày 7/5/2018, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu kí Văn bản số 182/CTHADS-NV, gửi UBND tỉnh Long An, báo cáo những “khó khăn, vướng mắc”. Trong đó, ông Cục trưởng thừa nhận: Cục THADS tỉnh Long An ra lệnh ngăn chặn toàn bộ 13 Quyền sử dụng đất là thực hiện theo yêu cầu của CPL.

Ngày 9/5/2018, ông Trần Văn Cần, Chủ tịch UBND tỉnh Long An kiêm Trưởng ban chỉ đạo THADS tỉnh, chủ trì cuộc họp liên quan đến Phán quyết Trọng tài. Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu được tham gia cuộc họp này nhưng không có ý kiến.

Trước khi rời khỏi chức vụ, Cục trưởng Nguyễn Văn Gấu tiếp tục chủ trì cuộc họp thi hành án ngày 12/6/2018.

Kí phân công Chấp hành viên Đỗ Văn Minh nhưng thực tế đều do Cục trưởng Gấu "gánh"!

Từ khi ông Nguyễn Văn Gấu nhận uỷ thác cho đến khi rời ghế Cục trưởng là gần 4 năm. “Ấn tượng” lớn nhất mà ông Gấu để lại sau gần 4 năm chỉ đạo thi hành Phán quyết Trọng tài chính là Văn bản 525/CTHA, ra lệnh ngăn chặn toàn bộ 13 Quyền sử dụng đất theo yêu cầu của CPL nhằm ý đồ riêng. Trước tiên là chặn đứng nguồn huy động vốn của Công ty Hồng Phát để Dự án ngừng triển khai dẫn đến tê liệt, rồi phá sản. Từ đó, Công ty Hồng Phát buộc phải chấp nhận theo sự sắp đặt của CPL. Đích cuối cùng mà CPL muốn nhắm tới chính là đòi chia 130ha đất, cắt ra từ 13 Quyền sử dụng đất của Công ty Hồng Phát (sẽ được phản ánh ở phần sau).

Với kinh nghiệm “lão làng” trong lĩnh vực thi hành án, cùng trách nhiệm, lương tâm của người giữ chức Cục trưởng Cục THADS, lẽ ra, ông Gấu phải xử lý đúng pháp luật để Dự án nghìn tỉ không rơi vào thảm cảnh, dẫn đến hậu quả khó lường như hiện nay… Còn nữa)