Sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, đầu Xuân 1968, ông Mai Xuân Lụa là Tiểu đội trưởng du kích xã Hưng Thái (nay là phường Hương Chữ, thị xã Hương Trà). Nói về việc đi tìm các hài cốt liệt sĩ, ông Lụa cho biết: “Chúng tôi đã từng dẫn anh em bộ đội đi đánh giặc, về lấy gạo, làm công tác cơ sở. Chúng tôi cũng biết một số anh em đã hi sinh nên sau khi hòa bình cố gắng đi tìm kiếm; đưa các anh về gia đình, về nghĩa trang liệt sĩ”. Theo ông Lụa, ở phường Tứ Hạ, năm 1968 từng có một giao thông hào, nơi các chiến sĩ của ta tập kết để đánh vào đồn Tứ Hạ, thuộc Trung đoàn 3 của địch. Đây cũng là nơi rất nhiều chiến sĩ đã hi sinh; và ông Lụa đã tìm được 18 hài cốt liệt sĩ nơi đây.

CCB Mai Xuân Lụa.

Công việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ bắt đầu từ nhưng năm 80 của thế kỉ trước, khi đó ông chỉ nghĩ đơn giản là tìm kiếm những hài cốt đồng đội mà ông đã chứng kiến trong quá trình chôn cất. “Hễ nghe tin báo của người dân về mộ liệt sĩ là tui chuẩn bị khăn gói lên đường. Trong suốt quãng đường đi tui cố nhớ lại nơi nào đã từng có đồng đội ngã xuống, rồi dừng lại đào đất, xới cỏ để đưa hài cốt về. Với tui, niềm hạnh phúc lớn nhất là đưa được đồng đội ngày xưa trở về quê hương một cách êm ấm” - ông Lụa nói.

Bước chân của người thương binh hạng 3/4 Mai Xuân Lụa bền bỉ đi qua những vùng rừng thời hậu chiến. Nơi đã từng là chiến địa ác liệt thì nay đã là đường sá, cầu cống, nhà cửa. Đâu đó nơi vùng ven đô thị xã Hương Trà này, những đồng đội còn nằm lại. Cách đây hơn 7 năm, đầu tháng 4/2017, mô đất ở đường Kim Trà, phường Tứ Hạ, dựa vào trí nhớ và linh cảm, ông Lụa đã tìm ra hài cốt liệt sĩ Trần Văn Bòng, quê ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Và chính ông đã đưa hài cốt liệt sĩ Bòng về với gia đình.

Đa số các liệt sĩ còn nằm lại ở chiến trường vùng ven phía Bắc TP Huế hi sinh trong chiến dịch Mậu Thân 1968. Là tiểu đội trưởng du kích xã ở thời điểm đó, nên ông Lụa nhớ rất nhiều địa điểm hi sinh của đồng đội quanh cứ điểm An Hòa và đồn Hương Chữ. Nỗi ám ảnh khôn nguôi về đồng đội nằm lại nơi đồng không mông quạnh cứ thôi thúc ông lên đường. Từ những năm 1980 đến nay, ông đã tìm được hơn 120 hài cốt liệt sĩ, có quê quán ở Nam Định, Gia Lai, Hưng Yên, Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh. Đặc biệt nhất là lần tìm kiếm suốt 2 năm để xác định được 16 bộ hài cốt chiến sĩ đặc công bên dưới một ruộng lúa ở Hương Trà.

Ông Hoàng Tú Nam, Phó trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội thị xã Hương Trà, cho biết: “Thương binh, CCB Mai Xuân Lụa rất tâm huyết với công tác tìm kiếm mộ liệt sĩ. Khi đi đến các địa điểm như Khe Trái, Khe Rờn, Khe Mè Tré hoặc là đến các địa danh mà trước đây các đơn vị quân đội đóng. Những người hi sinh đã từng là đồng đội hay người không cùng đơn vị cũng được ông tìm kiếm với tất cả trách nhiệm”.

Còn sức khỏe, ông còn đi tìm đồng đội đầy gian nan, để đem về những hài cốt liệt sĩ trong niềm hạnh phúc vỡ òa của gia đình và xã hội. CCB Mai Xuân Lụa ấp ủ kế hoạch lên đường cùng Đội quy tập mộ liệt sĩ vào những vùng rừng xa xôi phía Tây Bắc Hương Trà, vì nơi ấy vẫn còn những đồng đội chưa trở về. Với tinh thần quyết tâm hết mình vì việc nghĩa, ông tin tưởng sẽ hoàn thành sứ mệnh của mình.