Từ trộm “vặt”...

Bà Trần Bích Nguyệt, 65 tuổi, ở xã Tân Bình, huyện Châu Thành tố giác: Đầu năm 2021, bà Nguyệt thuê Nghĩa (hàng xóm ở cạnh nhà) để giúp việc nhà. Một thời gian sau, bà Nguyệt thấy đồ trong nhà liên tục bị thiếu hụt, mất mát, nên tìm hiểu và phát hiện bà Nghĩa là người đã lấy trộm các tài sản trên mang đi bán.

Trong thời gian từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2022, gia đình bà Nguyệt bị mất nhiều loại đồ đạc từ những đồ dùng nhỏ nhất: Xà bông, sữa tắm, bột ngọt, hũ muối tiêu,... đến những đồ vật có giá trị như: Nồi cơm điện, chảo chống dính,... Theo bà Nguyệt, tổng các đồ vật bị mất trộm tính bằng tiền hơn 900 triệu đồng (có bảng kê khai số tài sản bị lấy trộm, được bị can Nghĩa xác nhận là đúng).

Công an huyện Châu Thành xác định có hành vi phạm tội nên ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú, cấm xuất cảnh đối với bị can Nghĩa.

Bà Trần Bích Nguyệt yêu cầu cơ quan điều tra làm rõ hành vi thể hiện dấu hiệu đồng phạm trộm cắp tài sản.

Theo kết luận định giá tài sản thì tổng giá trị tài sản định giá được là 6,2 triệu đồng, gồm: 16 chai nước tương hiệu Tam Thái Tử Nhất Ca, có giá trị là 352.000 đồng; 3 bịch xà bông hiệu Tide, có giá trị 840.000 đồng; 78kg muối tiêu có giá trị 5,07 triệu đồng. Đối với các tài sản còn lại mà bà Nguyệt liệt kê, được bị can Nghĩa xác nhận là đúng, thì Cơ quan CSĐT, Công an huyện Châu Thành trả lời: Không thể định giá do không đủ cơ sở (!?)

... Đến tố cáo chồng và cha mẹ chồng

Đáng chú ý trong vụ án này, sau khi bị khởi tố, bị can Nghĩa bất ngờ tố cáo hành vi của ông Cao Thành Lâm (chồng bị can Nghĩa); cụ Cao Minh Lễ và cụ Lưu Thị Tuyết (cha mẹ chồng) và Nguyễn Trung Kiên (người được bà Nguyệt cho ở nhờ trong nhà), cùng phạm tội “Trộm cắp tài sản” với vai trò là đồng phạm giúp sức cho mình.

Bị can Nghĩa cho biết, số tài sản trộm cắp trong vụ án là gần một tỉ đồng và bản thân không thể thực hiện trót lọt các lần trộm, nếu như không có sự giúp sức của 4 người nói trên.

Bị can Nghĩa cũng cho biết, sau khi Công an khởi tố vụ án để điều tra, bản thân bị chồng và gia đình chồng đổ trách nhiệm. Sau đó chồng bị can là ông Lâm đã làm đơn li hôn với bị can gửi Toà án (Toà án đã thụ lí vụ án này và hai lần gửi giấy mời bị can lên làm việc). Cho rằng không thể chịu bị “thiệt thòi”, khi một mình phải đứng ra chịu trách nhiệm hình sự, nên bị can Nghĩa đã làm đơn tố giác tội phạm để tố cáo các cá nhân nêu trên là đồng phạm trong vụ án.

Cụ thể, theo đơn tố giác tội phạm, bị can Nghĩa cho biết, bản thân yếu đuối lại không biết sử dụng xe gắn máy nên khi thực hiện hành vi trộm cắp tại nhà bà Nguyệt do đồ đạc cồng kềnh nên không thể tự mang về nhà được mà có chồng cùng phụ vận chuyển số tài sản trộm cắp, cùng với đó là sự giúp sức của Nguyễn Trung Kiên. Bên cạnh đó, trong một thời gian dài, toàn bộ số tài sản trộm cắp được bị can mang về nhà cha mẹ chồng là cụ Lễ, cụ Tuyết. Sau đó, chồng và cha mẹ chồng của bị can tự tìm nơi tiêu thụ.

“Chồng tôi từng chở tôi đi bán tài sản do trộm cắp bằng xe gắn máy. Tài sản trộm cắp được đựng trong bịch ni lông chở ra chợ Nha Mân (huyện Châu Thành) để bán trôi nổi. Vì vậy, tôi đề nghị Cơ quan CSĐT làm rõ hành vi của các cá nhân nêu trên để tránh bỏ lọt tội phạm”, bị can Nghĩa nêu trong đơn tố giác tội phạm.

Trong vụ án này, cả bị can Nghĩa và bị hại là bà Trần Bích Nguyệt đều yêu cầu cơ quan điều tra xem xét lại giá trị tài sản bị mất trộm, vì số lượng và chủng loại tài sản là rất nhiều, nhưng cơ quan chức năng định giá chỉ một vài loại dẫn đến thiệt hại trong vụ án rất ít so với thực tế.

Dấu hiệu bỏ lọt đồng phạm?

Theo lời khai của bị can Nghĩa, hành vi trộm cắp diễn ra trong thời gian dài (từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2022), tài sản trộm cắp được bị can mang về nhà sau đó mới cùng người nhà là chồng và bố mẹ chồng tìm cách tiêu thụ; và bị can Nghĩa không biết đi xe máy, tài sản trộm về thường được chồng chở ra chợ bán, bố mẹ chồng biết chuyện nhưng vẫn tìm cách giúp sức tiêu thụ số tài sản này; số lượng, chủng loại đồ trộm nhiều như vậy chồng và gia đình chồng bị can Nghĩa khó có thể nói là không biết.

Phân tích về vụ án trên, luật sư Trần Văn Giới, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh nêu quan điểm: Theo Khoản 1 Điều 17 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Cũng theo điều luật này, đồng phạm bao gồm 4 trường hợp trọng đó có 2 trường hợp tương ứng với các tình tiết trong vụ án này là: Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm; người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm. Ngoài ra, Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015 còn quy định các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự của đồng phạm trong đó có: Phạm tội có tổ chức; phạm tội có tính chất chuyên nghiệp; phạm tội 2 lần trở lên. Hồ sơ vụ án thể hiện có dấu hiệu bỏ lọt các đồng phạm như đơn tố giác của bị can Nghĩa; cần khởi tố, điều tra bổ sung để tránh bỏ lọt tội phạm và xử lí nghiêm theo quy định của pháp luật.